Ο Δήμος (kaza) της Καρύταινας τα χρόνια 1566-1574

Το τελευταίο Οθωμανικό κατάστιχο που χρησιμοποίησα βρίσκεται στο Πρωθυπουργικό Οθωμανικό Αρχείο στην Κων/πολη (İstanbul Başbakanlık Osmanlı Arşivi) και φέρει τον αριθμό 560. Αυτό το βιβλίο ανήκει στην εποχή του Σελίμ Β’ (1566-1574) και από ότι ξέρω δεν έχει χρησιμοποιηθεί από κανένα ερευνητή με σκοπό να αποκομίσει στοιχεία για την Καρύταινα ή για την ιστορία της Πελοποννήσου.
Οι πρώτες 197 σελίδες αυτού του βιβλίου το οποίο είναι αρκετά ογκώδες αφιερώνονται στην Καρύταινα. Η Καρύταινα πλέον εδώ ονομάζεται δήμος (kaza ) και όχι επαρχία (nahiye). Πριν από το όνομα κάθε χωριού βλέπουμε να αναγράφεται ‘tabi-i Karitena, δηλαδή ‘υπάγεται στην Καρύταινα’, κάτι που μας παρέχει την δυνατότητα να εκτιμήσουμε τα σύνορα του δήμου της Καρύταινας όπως και τα χωριά που τον απαρτίζουν.
Συνολικά 249 χωριά φαίνονται να είναι συνδεδεμένα με την Καρύταινα και αυτός ο αριθμός δεν καλύπτεται ούτε στην βενετσιάνικη απογραφή του 1700 αλλά ούτε και στην καταγραφή του 1829. Στα 248 χωριά κατοικούν Χριστιανοί οι οποίοι έχουν 7554 σπίτια (οικογένειες), 2037 mücerred, δηλαδή άγαμους ενήλικους, 182 σπίτια Μουσουλμάνων, 21 tuzcuyan, δηλαδή παραγωγούς αλατιού, και 48 baştina, δηλαδή ιδιοκτήτες (απόλυτα κύριοι) χωραφιών. Όταν αναγάγουμε αυτά τα στοιχεία σε άτομα φτάνουμε σε 40786 άτομα. Αυτός ο αριθμός είναι πολύ σημαντικός για την εποχή, δηλαδή για το χρόνια 1577-1574. Και αυτό επειδή αυτήν την εποχή είναι πολύ λίγοι οι οικισμοί που ξεπερνούν τις 30 χιλιάδες σε όλη την επικράτεια της αυτοκρατορίας. Πάντως τα έσοδα σε σχέση με περιοχές που έχουν περίπου τον ίδιο πληθυσμό είναι χαμηλά. Συνολικά η Καρύταινα πληρώνει ως φόρο 1113111 άσπρα. Και πάλι όμως όταν συγκρίνουμε αυτόν αριθμό με τα έσοδα άλλων περιοχών του Μοριά και της Ελλάδας είναι και πάλι αρκετά υψηλός. Π.χ., το 1461 τα συνολικά έσοδα της Πελοποννήσου είναι 1109608, ενώ ο πληθυσμός περίπου 60000.

Χωριό Σπίτια Μη-Μουσουλμάνων
… nam-ı diğre İdrahi Δυρράχι 29
….di ? Nam-ı diğer Pirzeki 8
….ipsari ?
….ritre ? 10
…… ? 18
…aki ? 10
Açioholos Ατσίχολος 57
Açohiri 6
Agdani 5
Agulinça
Agulinça Αγουλινίτσα 20
Akna Apuya 64
Akoba 49
Akova Άκοβος 311 (κ' 27 σπίτια μουσουλμ.)
Akovoz 16
Alupohori Αλουποχώρι 7
Andovati nam-ı diğer Mujika Μουζίκα 4
Andria Renesi Ρένεσι
Andriçena Αντρίτσαινα 120 (κ' 1 σπίτι μουσουλμ.)
Ania 13
Antroplu Αντρόπλου 17 (κ' 6 σπίτια μουσουλμ.)
Argirokasri Αργυρόκαστρον ή Μαγούλιανα 45
Arkudorema Αρκουδόρρεμα 118
Arniça 149 (κ' 8 σπίτια μουσουλμ.)
Artozino Αρτοζίνος 132
Arviça Αρβίτσα 64
Aspar Longa Eflegan Λογγά 25
Aspro Mezaraki Μαζαράκι 5
Astrata Potamya 20
Aya Nikola Manastır Άγιος Νικόλαος 6
Aya Rosali 10
Aya Yorgi Άγιος Γεώργιος 15
Ayo Nista 85
Ayo Ratokoçi 17
Ayo Vişta Panaya 18
Ayo Yorgi Άγιος Γεώργιος 274 (κ' 11 σπίτια μουσουλμ.)
Bala Μπάλα 3
Barbuçi nam-ı diğer Floka Eflegan Φλόκα 64
Barci Μπάρτζι 5
Barçi Aloşani 4
Barkiça Menari 21
Beleşi Μπέλεσι 3
Berbati Μπερμπάτι 7
Biçi Μπέτσι ή Αγιονέριον 6
Biçi Μπέτσι 9
Boyda Μποντιά 22
Bornişa Μπορσίνα ή Μπρουσίνα
Bradiça Μπρατίτσα ή Παρνασσός 11
Braila Μπραΐλα 9 (κ' 3 σπίτια μουσουλμ.)
Bugriyano 2
Bukovina Μπουκοβίνα ή Πελέκιον 1
Bukovina Μπουκοβίνα 15
Bura Ustopyana Μπούρα ή Φαλαισία 49
Caha Τζάχα ή Χούνη 17
Çakronozi 2
Çali Τσαλί 34 (κ' 1 σπίτι μουσουλμ.)
Çapoga Τσαπόγα ή Μαλλωτά 24 (κ' 4 σπίτια μουσουλμ.)
Çaranişi 4
Çarnokala 28
Çuçura Τσούτσουρας 14
Davia Δαβιά 6
Davia Δαβιά 32
Dendrula Δενδρούλια ή Γιαπαπί 3
Devaki 2
Devrahi 155 (κ' 2 σπίτια μουσουλμ.)
Dimiçana Δημητσάνα 168 (κ' 3 σπίτια μουσουλμ.)
Doliano Δολιανά 42
Doriato
Doriyano 62
Doriza Δόριζα 11
Dosovergi 1 (κ' 1 σπίτια μουσουλμ.)
Draganu Eflegan Δραγάνου 20
Draina Δραΐνα 44
Dupniça
Duşa
Evzogor Draina 13
Fenar Φανάρι 135 (κ' 7 σπίτια μουσουλμ.)
Fila Tandura 56
Filino Hrakini nam-ı diğer Saşi 41
Gardiki Γαρδίκι ή Αναβρυτόν 23 (κ' 13 σπίτια μουσουλμ.)
Gardisko 2
Gavrilos Γαβρήλης 3
Girpeşi nam-ı diğer İstoyani Γκρεμπενή 5
Golemi Maskari Γκολέμι 26
Graka Γκρέκα 5
Grebeniça Γκρεμπενή
Hayrettin Maneşi nam-ı diğer Kermi Μάνεσι 9
Hrisoviçi Χρυσοβίτσι ή Στοβίτσι 131
İkserokerpini Ξεροκερπινή 25
İpsari Haymana Ψάρι 59
İskafidia Σκαφιδιά 6
İskala Σκάλα 13
İskiliva Petria Σκλίβα 13
İsklava Σκληβα 12
İsklaviça Draguman Δραγουμάνον ή Κωτίλιον 40
İspliça 160 (κ' 6 σπίτια μουσουλμ.)
İstemniça Στεμνίτσα ή Υψούς 194 (κ' 2 σπίτια μουσουλμ.)
İştini Buga Μπούγα 29
İtilina Pikerni Πικέρνη 2 (κ' 2 σπίτια μουσουλμ.)
İtinoz 29
İzlatika Ζουλάτικα ή Αετορράχη 22
Kalamara Καλαμαρά 2
Kalika Καλικά 3
Kalina Καλλιάνι
Kalogeria Κολόγερα 10
Kania Κανία 9
Karneşi Καρνέσι 11 (κ' 1 σπίτι μουσουλμ.)
Karneşi Καρνέσι
Karutari
Karyes Καρυές 4
Kastania Palihoria Καστάνια 23
Katona Κατώνα 15 (κ' 1 σπίτι μουσουλμ.)
Katona Renesi Ρένεσι 13
Kazneşi Καζνέσι 2
Kerasia Κερασιά 15
Kifibedeti nam-ı diğer Marmarya Μαρμαριά 12
Kirbuka Renesi Ρένεσι 17 (κ' 1 σπίτι μουσουλμ.)
Kiriakoki
Kiryanişi Kantari Καντάρι 18
Koçinova 12
Kokla Κόκλα 14
Kokla Κόκλα 30
Kondovazena Κοντοβάζαινα 60
Kosta Lopesi Λόπεσι 44
Koş Karuti 3
Krana Κράνα 46 (κ' 8 σπίτια μουσουλμ.)
Kraniçi 16 (κ' 2 σπίτια μουσουλμ.)
Kremişi Papa Angito 23
Krestena Κρέστενα 44
Kriekuki Panaya Κριεκούκι 5
Kritoskara 2
Kuklaniti 11
Kukura Κούκουρα 24
Kurtik Κούρτη 2
Kuşanit 16
Kutaniti 11
Kutela Κούτελα
Ladikoz Λαδικό 12
Langadia Λαγκάδια 46
Lazar Buga Λαζαρο Μπούγα 11
Lazar Draina Δραΐνα ή Πευκί 10
Lika Kratula 8
Likoreşi Λυκούρεσι 14
Likureşi Λικούρες
Liniştena Λινίστενα 67 (κ' 3 σπίτια μουσουλμ.)
Lioz
Lopeşi Λόπεσι 17
Lopeşi Λόπεσι 9
Lozi Risva
Lukanik Λογκανίκος 232 (κ' 7 σπίτια μουσουλμ.)
Lumi Λούμι 21
Lumi Λούμι 2
Madi
Magulaiano Μαγούλιανα 69
Makrişa Μακρύσι 28
Maneşi Μάνεσι 78
Mara İspartino 24
Marazaki 10
Marti Koçi 6
Masika
Megali Katona Mazaraki Μαζαράκη 4
Megali Kerpini Κερπινή 176
Memaza 45
Merdesa Μέρτεζα 11
Metaho 15
Misa 4
Mitraki 17
Mitrotoro 19
Morain 24
Moromoz Kantari Καντάρι 7
Moştiça Μοστίτσι 67 (κ' 1 σπίτι μουσουλμ.)
Mundriza Μούντριζα 96
Murik Mazi Μουρίκι
Nemniça Νεμνίτσα 45 (κ' 1 σπίτι μουσουλμ.)
Nikola Komosefa 20
Nikşa Borişa 9
Palioyotiç Eflegan 5
Panaka Marmara Μαρμαράς 4
Panaya Παναγία 125
Panaya Trelakoz Παναγία 13
Papadati 5 (κ' 1 σπίτι μουσουλμ.)
Pavli Graşa Παυλή 2
Pavliya Παύλια 76
Pene
Perisor 291 (κ' 13 σπίτια μουσουλμ.)
Petra Potamo Ποταμιά 16
Petradi Πετριάδες
Petrebardi 9 (κ' 2 σπίτια μουσουλμ.)
Petrepoti 73 (κ' 1 σπίτι μουσουλμ.)
Petrina Πετρίνα 33
Pladari 47
Plakino İstafidiya Σταφίδα 18
Ploşi 32
Poçiça 6
Podia nam-ı diğer Prilo Mujaki Μουζάκι 32
Podogora Ποδογορά 49
Poliano Πολιανή 22
Polimiti nam-ı diğer Ratboşa 29 (κ' 1 σπίτι μουσουλμ.)
Polosinora 14
Polyadi 25
Prevestina Raskado Ρασκιαδά 24
Profiti Προφήτη 6
Purkoçi 15
Rahamitko 4
Rahova 38
Ramadi 9
Rapsomati
Raynovişe 12
Rumanus Ρουμανού
Sarakini Σαρακίνι 14
Satirni nam-ı diğer Panaya Παναγία
Servu Σέρβου 22
Simokukeş 7
Sofular Σουφού (11 σπίτια μουσουλμ.)
Suli İskenum Σούλι 21
Suli Renesi Ρένεσι
Topyana 12
Tragovisti 13
Tranivos 108 (κ' 4 σπίτια μουσουλμ.)
Trestina Τρέσταινα ή Μελισσοπέτρα 99
Trikolona Τρικολώνων ή Ψάρι 61
Tula Sarandi 3
Ustrota 36
Valteşinik Βαλτεσινίκον 39
Varila Βαρέλα 18
Vatira 2
Velimahi Βελιμάχι 203 (κ' 9 σπίτια μουσουλμ.)
Vervena Βέρβαινα 26
Verviça Βερβίτσα 49
Viklotorya
Vitina Βυτίνα 51
Vitriniça Βιτρινίτσα 21 (κ' 1 σπίτι μουσουλμ.)
Vlaka Βλάκα 5
Vlaniça
Vlaniça 19
Vudorhi Pirgo Πύργος 39 (κ' 1 σπίτι μουσουλμ.)
Yaliya Γιαλιές 4
Yani Γιάννη 5 (κ' 1 σπίτι μουσουλμ.)
Yanni Jula Ζούλα 10
Yanni Muzaki Μουζάκι 12
Yivniçe 23 (κ' 1 σπίτι μουσουλμ.)
Yorgi Rafti Γιώργη Ράφτη 30
Zagaroti 4
Zapaniçe 35
Zarakova Ζαράκοβα 20
Zerava 23
Zigovişti Ζυγοβίστι 22
Zitişte 20
Zubato Ζουμπάτα 4

[...]

-->Το 1461 στην Καρύταινα 5525 άτομα πλήρωναν 122902 άσπρα (akçe), ενώ μεταξύ του 1512-1520 9155 άτομα πλήρωναν 239422 άσπρα. Μεταξύ του 1566-1574 40786 άτομα εξασφαλίζουν έσοδα των 1113111 άσπρων. Αυτοί οι αριθμοί δείχνουν ότι ο πληθυσμός της Καρύταινας μέσα σε ένα περίπου αιώνα αυξήθηκε επτά φορές και τα έσοδα εννέα φορές. Αυτή η αύξηση είναι πολύ μεγαλύτερη από την αύξηση πληθυσμών και εσόδων που παρατηρείται τον 16^ο αιώνα στην περιοχή της Μεσογείου [...]

Πηγή >>